Yaz aylarında serinlemenin en kolay yollarından biri; denize girmek. Ancak serinlerken sağlıklı sularda yüzmek, temiz plajlarda dinlenmek de büyük önem arz ediyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki İSTAÇ AŞ 515 kilometre kıyı şeridi olan İstanbul’da temizlik çalışmalarına aralıksız devam ediyor. Sadece Haziran ve Temmuz’u içeren yaz aylarında deniz yüzeyinden bin 475 metre küp; kıyı ve plajlardan bin 864 ton katı atık toplandı. İstanbullu gönül rahatlığı ile kulaç attı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketi olan İSTAÇ AŞ çevre yönetimi alanında faaliyetleri sürdürmekte olup İBB Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Deniz Hizmetleri Şube Müdürlüğü sorumluluğunda yüklenici şirket olarak kıyı, plaj, deniz yüzeyi ve su altı temizlik çalışmalarını deneyimli ve uzman kadrosuyla yürütüyor. Amaç; deniz altındaki canlılarını korumak, gelişimlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak, gelecek nesillere temiz bir çevre ve deniz bırakmak. Bu nedenle; yaz ayları boyunca İstanbul’un genelinde halkın kullanımına sunulan 4 milyon metre kare plajın temizliği, 46 mobil temizlik ekibi 13 adet plaj temizleme makinesi ile yapılıyor. 5 milyon metre karelik deniz yüzeyi alanı ise İSTAÇ AŞ’ye ait 13 adet deniz yüzeyi temizlik teknesi ile yapılıyor. Temizlik bölgeleri; bölge kontrolleri, kamera görüntüleri, hava durumu ve taleplere göre belirleniyor. Günlük çalışma planı oluşturulduktan sonra ekipler bölgelere sevk ediliyor. Haftanın her günü 7:45’te başlayan mesai 20:00’ye kadar devam ediyor. 2024 yılının ilk 7 ayında deniz yüzeyinden toplanan atık miktarı 4 bin 192 metre küp; kıyı ve plajlardan toplanan atık miktarı 4 bin 767 ton oldu. Sadece yaz ayları (Haziran-Temmuz) baz alındığında ise deniz yüzeyinden bin 475 metre küp, kıyı ve plajlardan bin 864 ton katı atık toplandı. Ayrıca İSTAÇ AŞ bünyesindeki tekne sayısını 10’dan 13’e çıkardı. Daha önce 5 ay süreyle sınırlı mevsimlik olarak çalışan 153 personeli daimi kadroya alarak kıyı ve plaj temizliğini tüm yıl gerçekleştirmeye başladı. Böylece atık toplama kapasitesini arttırdı.
Deniz ve kıyılar kirletilmese kuşkusuz temizliğe de gerek duyulamayacak. Ancak İstanbulluların bu anlamda karnesi pek de başarılı değil. Çalışmalarda temizlik araçlarının kamera ve ağlarına öyle malzemeler takılıyor ki; su yüzüne çıkarılan eşyalar şaşkınlık yaratıyor. O malzemelerin başında kıyıya taşınması bile zor görünen; buzdolabı, çekyat, çelik kasa, elektrik sobası geliyor. Temizlik çalışmalarında ayrıca cep telefonları, tüplü televizyon, metal kutular, cam şişeler, bardak, fotoğraf makinası, makas, küllük, ingiliz anahtarı, oyuncak helikopter, laptop ve motosiklet de bulunuyor. Kıyı temizliğinde ise ekiplerin karşısına yoğun olarak izmarit çıkıyor. Makinelerin elek kısımlarına gelmeyen ya da dik geldiği için kurtulan izmaritler çevrenin temizlenmesine engel olabiliyor. İzmarit atıkları içerdiği kimyasal maddelerle başta kumsalda oynayan çocuklar olmak üzere suya karışıp sudaki canlılara da zarar verebiliyor.
Kıyıdan toplanan atıklar poşetlenerek sıkıştırmalı kamyonlar ile katı atık aktarma merkezlerimize gönderiliyor. Deniz yüzeyinden toplanan atıklar ise vinçli atık toplama aracıyla teknelerin çalışma yaptığı bölgelerden alınarak katı atık aktarma merkezlerine; konveyör bantlı tahliyesi olan teknelerde ise çöp dubasına tahliye ediliyor. Açık kasa kamyonlar ile atıklar düzenli olarak depolama sahalarına taşınıyor. Katı Atık Aktarma Merkezlerine götürülen atıklar ilgili tesislerde düzenli depolama ve atık yakma yöntemiyle elektrik enerjisine dönüştürülüyor ve ulusal şebekeye veriliyor. Üretilen elektrik 2,5 milyon İstanbullunun elektrik ihtiyacını karşılıyor.
Kıyı ve plaj bölgelerinde mobil ekipler tarafından toplanan atıklar; ambalaj atıklar ve mavi poşetler olarak ikiye ayrılıyor, ardından lisanslı geri dönüşüm firmalarına teslim ediliyor. Böylece ambalaj atıkları yerinde ayrıştırma işlemi ile ekonomiye geri kazandırılması sağlanıyor.
İSTAÇ ekipleri kıyı ve deniz temizliği sırasında beklenmedik durumlarla da karşılaşabiliyor. O olaylardan biri; 1 Ağustos günü Eminönü’nde yaşandı. İstaç-3 gemisinde çalışan ekipler Unkapanı Köprüsü altında iki martıyı misinayla birbirine dolanmış halde buldu. İstaç çalışanları hemen harekete geçti. Martılar karaya alındı, ayaklarına dolanan misina kesildi. Ayağını ip kesen martı kurtarılırken adeta teşekkür etti. Martılar yaşama döndürüldü. Ekipler balıkçılara dikkatli olmaları için çağrıda bulundu.