Birbirinden değerli kütüphanelere ev sahipliği yapan İstanbul’da mutlaka görmeniz gereken kitap mabedi kütüphaneleri sizler için derledik.
Müze Gazhane Afife Batur Kütüphanesi
Akademisyen, mimar, mimarlık tarihçisi ve yazar Prof. Dr. Afife Batur’a ithaf edilen Afife Batur Kütüphanesi; genel kültür, sanat, bilim, tarih, araştırma, inceleme, kent çalışmaları, ekoloji, mimarlık, felsefe, sosyoloji gibi farklı kategorilerde yaklaşık 10 bin kitaplık bir seçkiyi okurlara sunuyor.
Zengin koleksiyonuyla hem öğrenciler hem akademisyenler hem de araştırmacılar için önemli bir başvuru mekânı işlevi gören kütüphane, 7/24 ulaşılabilir ziyaret saatleriyle de yoğun bir ihtiyacı karşılıyor. Dijital arşiv bölümünün yanı sıra sessiz çalışma ve okuma alanları da bulunan Afife Batur Kütüphanesi, yoğun çabasıyla Hasanpaşa Gazhanesi’nin Müze Gazhane’ye dönüştürülmesi sürecine destek veren değerli akademisyen Afife Batur’un hatırasını yaşatmak adına, disiplinler arası bir yaklaşımla söyleşilere de ev sahipliği yapıyor.
Atatürk Kitaplığı
Cumhuriyet döneminin ilk kütüphanelerinden olan Atatürk Kitaplığı halka ve özel araştırmacılara hizmet vermektedir. Yıllar içerisinde yapılan bağışlar ve satın almalar sonucunda kütüphanedeki kitap sayısı bugün 500.000’e yaklaşmıştır. Altıgen formda tasarlanmış yapıda Kitap Deposu, Restorasyon Atölyesi, Konferans ve Sergi Salonları, Süreli Yayınlar Bölümü, Halk Kütüphanesi Bölümü ve Ofisler bulunmaktadır. Koleksiyonunda yer alan materyallerden bazıları Osmanlıca gazete ve dergiler, el yazmaları, kartpostallar, haritalar ve çok sayıda Türkçe ve yabancı dilde kitaplardır.
Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müzesi Kütüphanesi
Türk Edebiyatının en önemli isimlerinden romancı, öykücü ve şair Ahmet Hamdi Tanpınar’ın adını taşıyan kütüphanede 1000’i aşkın yazarın 8156 adet kitabı mevcuttur. Bunlar kent kitapları, Türk Edebiyatı (İstanbul’da yaşamış yazarların oluşturduğu kitaplar), Estetik ve Edebiyat Kuramı, Ödüllü Türkçe ve Ödüllü Nobel kitapları, Bakanlık kitapları, TEDA (Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatı ile ilgili Eserlerin Türkçe Dışındaki Dillerde Yayımlanmasına Destek Projesi) kitapları, Tıpkı Basımlardan seçki kitaplarıdır. Müze kütüphanede 33 ayrı yazarın 100’ü aşkın ayrı eşyası ve belgesi vardır. Ayrıca 60 farklı kurumun verdiği 700’ü aşkın ödüllü kitap vardır.
Beyazıt Devlet Kütüphanesi
1884’te kurulan Beyazıt Devlet Kütüphanesi İstanbul’un en köklü kütüphanelerinden. Türkiye’nin devlet eliyle kurulan ilk kütüphanesi, yaklaşık 135 yıldır hizmet veriyor ve günümüzde 1 milyonu aşkın dokümanla arşivi en zengin kütüphaneler arasında gösteriliyor.
“Kütüphane-i Umumi-i Osmani” ismiyle kurulan kütüphane 1961’de Beyazıt Devlet Kütüphanesi adını aldı. Modern kütüphanecilikte kullanılan modern kataloglama yöntemi de ilk kez burada kullanıldı. İlk cilt atölyesi ve matbaa da yine bu kütüphanede kuruldu. Bir dönem çocuklar için ayrı Beyazıt Çocuk Kütüphanesi kurulsa da kapandı. Görme engelliler için 5 bin sesli kitabın bulunduğu kütüphanede, arşivden ulaşılabilen kitaplarla toplam eser sayısı 813 bini buluyor.
İBB Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı
Kadınların geçmişini iyi tanımak, bu bilgileri araştırmacılara sunmak ve bugünün belgelerini de gelecek nesillere saklamak amacıyla kurulan Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı bugün ilgi çekici bir arşive sahiptir. Vakıf 8 Mart 1990’da tüzel kişiliğini kazanmış olup, 14 Nisan 1990’da Haliç-Fener semtinde bulunan bir binada hizmet vermeye başlamıştır.
Kadın tarihi kaynaklarının korunduğu önemli bir kurum haline gelen kütüphane çok sayıda koleksiyona ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan bir tanesi kitap koleksiyonudur ve 12.000’in üzerinde kitaptan oluşan koleksiyon oldukça zengin bir içeriğe sahiptir: Kadın edebiyatçıların eserleri, harf devriminden önce kadın konusunda yazılmış kitaplar, Türkiye’de ve dünyada kadın hareketi ile ilgili çalışmalar ve çok daha fazlası.
İBB Kütüphane Troleybüs
Mülkiyeti İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan ve 2018 yılında Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı bünyesine kazandırılan İETT Troleybüs Beyazıt Kuvvet Merkezi; kütüphane ve gençlik merkezi olarak yeniden kamunun hizmetine sunuldu.
Beyazıt’ta üniversite, kütüphaneler ve anıtsal yapılarla çevrelenen kültürel miras adasının en önemli duraklarından biri olarak hizmet veren “Kütüphane Troleybüs” öğrencilerin enerjisini tüm şehre yansıtacak. Bu “genç dostu” buluşma merkezi; üniversite öğrencileri ve kulüpleri için ayrılan toplantı masası, etkinlik-söyleşi alanları ve sergi yüzeyleri ile çoklu kullanıma da imkân sağlıyor.
Sesli Kütüphane
Eyüpsultan Camii’nin hemen yanında yer alan Hüsrev Paşa Tekkesi, 2007 yılında restore edilerek İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Görme Engelliler Kütüphanesi’ne (Sesli Kütüphane) dönüştürülmüştür. Kütüphane İstanbul ve tüm Türkiye’de yaşayan görme engelli vatandaşlara ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Kaynak: Kültür AŞ