Hemingway 25 yaşına geldiğinde Paris’te James Joyce, Ezra Pound gibi önemli edebî şahsiyetlerle arkadaştır. Ünlü romanı Silahlara Veda yayımlandığında 30 yaşındadır. 41 yaşında İspanya İç Savaşı’nı dünyaya Çanlar Kimin İçin Çalıyor? romanı ile anlatır. 44 yaşında Normandiya Çıkarması üzerine yazar, 46 yaşında dördüncü eşi ile evlenir. 54 yaşında Yaşlı Adam ve Deniz kitabı ile Pulitzer Ödülü’nü, 55 yaşında Nobel Edebiyat Ödülü’nü alır. 1920’lerin başında bir Kanada gazetesinde adı bilinmeyen bir gazeteci iken 62 yaşında öldüğünde en çok tanınan Amerikan yazarlarından birisidir.
Hemingway, Kanada gazetesi adına 4 önemli olayın muhabirliğini yapar. 1922 yılı Nisan ayında İtalya’daki Cenova Ekonomi Konferansı’na katılır. 1922 yılı Ekim ayında Kurtuluş Savaşı’yla ilgili gözlemlerini İstanbul ve Edirne’den aktarır. 1923 yılı Ocak ayında Lozan Barış Konferansı’nı ve son olarak da 1923 yılı Nisan ayında Fransızların Almanya Ruhr Bölgesi’ni işgalini takip eder.
Hemingway 25 Eylül 1922’de Paris’ten Doğu Ekspresi’ne biner ve 5 günlük tren yolculuğunun sonunda İstanbul’a gelir. 14 Ekim’e kadar İstanbul Beyoğlu’nda Büyük Londra Oteli’nde kalır. Aynı tarihlerde Mudanya Konferansı yapılırken hem konferansı İstanbul’dan takip eder hem de şehre ilişkin gözlemlerini gazetesine yazar. Mudanya Mütarekesi’ne göre işgal ettiği toprakları terk edecek Yunan askerlerinin ve zorunlu göçe tabi tutulan Rumların göçünü gözlemlemek üzere 14 Ekim’de Tekirdağ’ın Muratlı ilçesine gider. Topraklarını geride bırakan Doğu Trakya Rumlarının 40 km uzunluğundaki kafilesini Edirne’ye kadar takip eden Hemingway buradan sonra Karaağaç’tan trene binerek Avrupa’ya döner. Bir sonraki durağı, Lozan Konferansı’nı izlemek üzere İsviçre olur.
İstanbul’dan gönderdiği ilk imzalı yazısı, Kanada gazetesinde “Türk Kızılay Propaganda Ajansı” başlığı ile yayımlanır. Bu yazıdan 5 gün sonra yayımlanan bir sonraki yazısının başlığı “Hamid Bey”dir. Hamid Bey (Hasancan), Osmanlı Bankası Yönetim Kurulu ve Kızılay (Hilal-i Ahmer) Yönetim Kurulu üyelikleri yanında son Osmanlı Meclis-i Mebusan’da milletvekilidir. Hamid Bey aynı zamanda işgalin sonuna kadar Ankara Hükûmeti temsilcisi olarak işgalci kuvvetlerle diplomasiyi yürüten kişidir.
Hemingway, yazısında Hamid Bey ile Kızılay Binası’ndaki ofisinde yaptığı görüşmeyi anlatır:
“Kemal İstanbul’a girdiğinde Hristiyanların katliamı olasılığından Kanada kaygılı” dedim. Hamid Bey, büyük hantal vücudu ve gri bıyıkları, kirpi saç kesimi ile gözlüklerinin üzerinden bakarak Fransızca şöyle yanıtladı:
“Hristiyanların korkusu nedir? Onlar silahlı ama Türklerin silahları zaten ellerinden alınmış durumda. Katliam olmayacak. Ama şu anda Trakya’da katliam yapanlar Hristiyan Yunanlılardır. Kendi halkımızı korumak için Trakya’ya girmek zorundayız.”
YAZI: ÖNDER ÖZDEMİR
Yazının devamı için:
https://www.istdergi.com/tarih-belge/hemingway-istanbuldan-bildiriyor